Nosemoza – choroba zarodnikowcowa

 

       Nosemoza zwana inaczej chorobą sporowcową lub zarodnikowcową wywołana jest przez pasoĹźyta – sporowca pszczelego (Nosema apis), kiedyś zaliczanego do pierwotniakĂłw, a obecnie zaliczana do grzybĂłw. PasoĹźyt ten Ĺźyje wewnątrz pszczoły atakując atakując komĂłrki nabłonka jelita środkowego, powodując jedo zamieranie i złuszczanie, uniemoĹźliwiając trawienie i hamując wchłanienie substancji odĹźywczych przez organizm pszczoły. Skutkiem tego jest niedoĹźywienie pszczół i ich słabe zdrowie. Spada u nich produkcja mleczka pszczelgo i wosku. Pszczoły są rĂłwnieĹź bardziej podatne na działanie wirusĂłw. Choroba ta tak osłabia pszczoły Ĺźe atakowane są przez inne patogeny, a zwłaszcza wirusy i grzybice.

      Sporowiec pszczli jest chorobą pszczoły dorosłej, rzadziej zapadają na nie pszczoły młode. Najczęściej czynnikiem wywiłującym tę chorobę jest jej forma przetrwalnikowa. Poza organizmem pszczoły występuje w formie przetrwalnikowej, otoczony jest otoczką chitynową, gdyż w swojej dojrzałej formie nie jest w stanie przetrwać poza organizmem pszczoły. Wytrzymuje poza organizmem pszczoły nawet 2 lata, giniej jednak w wysokiej temperaturze.

Nosemoza – objawy choroby

Spory grzyba dostając się do układu pokarmowego pszczoły wraz z pokarmem. Przedostaje się przez błone trawienne pszczoły i za pomocą wici biegunkowych łączy się z wnętrzem komórek nabłonka. Za pomocą wici zawartość przetrwalnika (nieaktywnego jeszcze grzyba) przelewa się do komórki. Po wielokrotnych przekształceniach powstaje nowy spor który całkowicie wypełnia komórkę. PO rozpadzie przedostaje się do kału i jest wydalany na zewnątrz. Kał zawierający resztki niestrawionego cukru staje się atrakcyjnym pokarmem, zarówno dla pszczół w ulu jak i dla pszcżół rabujących. Jest to przyczyna bardzo szybkiego rozprzestrzeniania się tej choroby.

 

• Chorobę najlepiej rozpoznać podczas pierwszych wiosennych oblotĂłw. Pełzające pszczoły na wylotku lub przed ulem, z napęczniałymi i ciężkimi odwłokami. Po uciśnięciu na odwłok, wypryskuje z niego żółty kał z charakterystycznym nieprzyjemnym zapachu.
• Przeładowanie jelita grubego powoduje wydalanie kały na plastry, dennice, ściany ula jeszce przed oblotem wiosennym.
• Nosemoza skraca Ĺźycie pszczół o około 30 % a największa śmiertelność występuje wczesną wiosną. Straty w rodzinie pszczelej mogą być naprawdę spore i powodować znaczne osłabienie rodziny.
• W chorej rodzinie loty pszczół zbieraczek są rzadkie a produkcyjność jest mała.  

 

Nosemoza – leczenie choroby

 

Z względu na dość powszechne występowanie tej choroby, pszczelarze przyzwyczaili się do tej choroby i nie przywiązuja do niej należytej wagi. Na rynku dostępnych jest mało środków leczniczych. Należy jednak pamiętać o paru rzeczach aby ograniczyć rozwuj choroby. Oto kilka z nich:

• Jedną z najwaĹźniejszych z zarazem podstawową sprawą przy walce z chorobą jest higiena. Zalicza się do tego dezynfekcja i czyszczenie ula.
• Opalanie wszelkiego rodzaju dłut przed przystąpieniem do przeglądu rodziny pszczelej jest obowiązkowe.
• Gniazda powinny być dostosowane do siły rodziny i w razie potrzeby zmniejszone i docieplone.
• NaleĹźy zwrĂłcić uwagę na połoĹźenie poidła na pasieczysku, przy ktĂłrym przbywają pszczoły zdrowe jak i chore.

Dobre rezultaty daje przesiedlenie rodzin tuĹź przed zimą na ramki z samą węzą, ktĂłra powinna być wolna od wszelkich wirĂłsĂłw i przetrwalnikĂłw. Rodzine przesiedloną na węzę podkarmia się intensywnie na zimę pamiętając o tym Ĺźe taka rodzina zuĹźywa około 50 % – 100 % więcej pokarmu niĹź podczas tradycyjnego zimowego podkarmiania.

 

Zapewne istnieje jeszcze wiele innych sposobów na walkę z tą chorobą. Jeśli znasz inne sposoby walki z nosemozą podziel się nimi. Napisz do nas na adres admin(@)slezanskiemiody.com