Zgnilec Europejski

Zgnilec Amerykański

 

(histolysis infectiosa perniciosa larvae)

 

Zaraźliwa choroba bakteryjna czerwiu wywoływana przez laseczkę larwy (Paenibacillus larvae). Choruje nań i zamiera czerw zasklepiony.

 

Przetrwalniki bakterii odznaczają się bardzo wysoką odpornością na działanie termiczne i chemiczne, a w normalnych warunkach przeżywają nawet do 40 lat. Szczególne nasilenie choroby przypada na drugą połowę lata kiedy wysoka temperatura i częste przegrzewanie gniazda sprzyja rozkładającej się masie^[1].

 

Objawy

 

Zasklepy na zamarłym czerwiu stają się podziurkowane, ciemnieją i zapadają się oraz jest charakterystyczny zapach z ula. Masa zamarłego czerwiu jest brunatnożółta, daje się wyciągać w długie nitki i wydziela zapach kleju stolarskiego. Zwykle po 4 tygodniach od śmierci larwy na dnie lub na ścianie komórki plastra powstaje ciemny, zasuszony strupek, który jest łatwo widoczny po odpowiednim odwróceniu ramki^[1]. Okres wylęgania się choroby w rodzinie wynosi 45 dni^[2].

 

Leczenie

 

Jest to choroba zwalczana z urzędu. Do leczenia zgnilca złośliwego dawnej stosowano syrop z dodatkiem sulfonamidów lub oksytetracyklinę. Syrop leczniczy podawano rodzinom pszczelim przez okres 5 dni. Leczenie musi być poprzedzone przesiedleniem chorej rodziny pszczelej do innego ula. Obecnie stosowanie sulfonamidów w leczeniu pszczół jest zabronione.

 

Metodami dopuszczonymi do stosowania jest podawanie olejków: cynamonowego, żywokostowego, tymiankowego, cytrynowego. Wszystkie te olejki posiadają duże działanie bakteriobójcze i bakteriostatyczne ale najsilniejsze ma działanie olejek cynamonowy^[2].

 

Jest to trudna choroba do wyleczenia i powoduje duże straty w pasiekach. Jedyną radykalną metodą ograniczenia rozprzestrzeniania się choroby jest likwidacja chorych, słabych rodzin przez spalenie wszystkiego oprócz ula. Porażona silna rodzina ma szansę być wyleczona^[2].

Radykalną metodą zwalczania zgnilca w wypadku silnego porażenia czerwiu jest zasiarkowanie rodziny. W poprawnie prowadzonej pasiece, pszczelarz na czas rozpoznaje jednak chorobę i natychmiast przystępuje do leczenia. W wypadku zgnilca złośliwego oznacza to cały kompleks zabiegów. Rozpoczyna się od przesiedlenia rodziny do nowego ula. W tym celu ul z chorą rodziną przestawiamy do tyłu, a na jego miejsce stawiamy nowy, czysty wypełniony ramkami z węzą. (Nie może tam być an jednej odbudowanej ramki). Pszczoły ze wszystkich ramek strzepujemy do nowego ula. Matkę na czas przesiedlania
dobrze jest umieścić w klateczce. Ramki z chorym czerwiem i zakażonym miodem wkładamy do worków papierowych i natychmiast palimy na ognisku. Nie
warto dla kilkudziesięciu dkg wosku ryzykować rozprzestrzenienia się choroby. Pusty ul natychmiast należy szczelnie zamknąć, a następnie poddać pełnej
dezynfekcji. Pszczoły osadzone w nowym ulu na węzie ocieplamy i poddajemy 24-godzinnej głodówce. Chodzi o to, aby został strawiony miód znajdujący się w wolach robotnic, a zawierający bakterie zgnilca. Następnie podajemy rodzinie syrop leczniczy wody z cukrem w stosunku 1:1 z dodatkiem leku. W zwalczaniu zgnilca stosuje się zwykle Polisulfamid. Do 1 litra syropu dodajemy 4 cm3 Polisulfamidu. Taki syrop podajemy przez 5 dni po 1 litrze wyłącznie chorym rodzinom. Ostatnio uważa się, że leczenie zgnilca jest również skuteczne bez zastosowania leku, a wyłącznie przez zabieg przesiedlenia.
Opisany sposób postępowania stosujemy wtedy, gdy choroba rozwinie się wiosną, lub wczesnym latem. Jeśli jednak odkryjemy ją jesienią (sierpień,wrzesień) postępowanie będzie inne. Nie stosujemy w tym wypadku przesiedlenia, tylko usuwamy ramki z chorym czerwiem i ramki z miodem, zastępując
je pustymi. Matkę czasowo izolujemy w klateczce, aby nie mogła czerwić. Rodzinę podkarmiamy syropem leczniczym.

 

 

 

 

Kiślica – Zgnilec Europejski

 

Kiślica, inaczej zwana Zgnilcem Europejskim, wywoływana jest przez szereg rozpowszechnionych w przyrodzie bakterii. Rozwojowi choroby sprzyjają, niskie temperatury w rodzinie, wywołane nadmiernym poszerzeniem gniazda powodujące zaziębienie czerwiu, bardzo mała siła rodziny pszczelej oraz jej niedostateczne ocieplenie. Pamiętajmy że Kislica podlega zgłoszeniu do powiatowego lekarza weterynarii. 

 

Kiślica – Objawy choroby

•  W łagodnym stadium tej choroby, choruja larwy niezasklepione, ktĂłre po wyschnięciu są usuwane z komĂłrki pszczelej przez pszczoły. Chory czerw wydziela kwaśną woń, stąd wzieła się nazwa choroby Kiślica. Na tym etapie poprawienie warunkĂłw bytowych pszczół połączone z jej podkarmieniem powoduje wyleczenie choroby. 
• Przy objawach złośliwej wersji tej choroby, wieczka zasklepĂłw na czerwiu posiadają charakterystyczne otworki wygryzione przez pszczoły. Pod zasklepem znajduje się gnijący czerw o bezkształtnej masie i brunatnym zabarwieniu, ktĂłry moĹźna wyciągnąć z plastra za pomocą zapałki, w postaci krĂłtkich i grubych nitek. Czerw ma zapach padliny i dlatego to odmiana jest nazywana cuchnącą.
• Choroba podobuje brak nastroju pracy, co osłabia rodzinę i w końcu prowadzi do jej śmierci.

 

Kiślica – Leczenie choroby

• Przy Kiślicy stosuje się podwĂłjne przesiedlenie rodzin połączone z głodĂłwką pszczół przez jedną dobę.
• Ramki z chorym czerwiem naleĹźy spalić a cały sprzęt i ul naleĹźy dokłądnie wypalić palnikiem.
• Po przebytej chorobie w rodzinie pszczelej naleĹźy wymienić matkę pszczelą.

 

 

 

Przypisy