Propolis – pochodzenie kitu pszczelego

Kit pszczeli znany był już starożytnym Grekom, na co wskazuje jego światowa nazwa „propolis”. Słowo to jest pochodzenia greckiego i oznacza dosłownie „przedmurze miasta”. Przedmurze miasta dziwna nazwa prawda? Otóż nic bardziej błędnego. Otóż propolis jest swoistego rodzaju barierą, zarówno przed większymi intruzami jak szerszenie, czy osy jaki i przed bakteriami, grzybami i wirusami. Ciekawostką jaką możemy się podzielić z wami jest fakt że dzięki właściwościom antyseptycznym propolisu, ciało osy lub szerszenia całkowicie pokryte propolisem nie ulega rozkładowi. 

 

Propolis służy pszczołom do zabezpieczania wnętrza ula. Używają w go w celach naprawczych np: uszczelniają nim wszelkie szczeliny, jak np: miejsca gdzie łączą się korpusy w ulach wielokorpusowych. Ale jedną z najbardziej istotnych funkcji jaką pełni propolis w ulu, są jego funkcje antyseptyczne czyli zabezpieczające całe środowisko w ulu przed rozwojem jakichkolwiek grzybów, drobnoustrojów i wirusów. W kłodach, czyli w ulach z pnia drzewa, pszczoły używają go do przytwierdzania plastrów woskowych do ścian kłody. Kitem pszczoły polerują i dezynfekują wnętrza komórek w plastrach przed złożeniem nowych jaj.

 

Skąd się bierze propolis?

Jak powstaje propolis – Teoria 1

MĂłwiąc wprost jest to smoła z roślin. JuĹź w staroĹźytnej Grecji Gajusz Pliniusz zauwaĹźył Ĺźe, pszczoły zbierają wydzieliny Ĺźywicowe z topoli, wierzb i winorośli. Podczas lat obserwacji udało się zauwaĹźyć Ĺźe pszczoły jednak są dość wybredne, jeśli moĹźemy tak nazwać te pracowite stworzenia. Otóş zdają się on staranie selekcjonować substancje zbierane z drzew, gdyĹź nie kaĹźda “Smoła” odpowiada ich wymaganiom. Pszczoła za pomocą Ĺźuwaczek odrywa substancje z rośliny i rozrzedza ją za pomocą śliny. UĹźywając przednich i środkowych odnóşy nasza pracowita pszczółka przenosi substancje smoliste do koszyczkĂłw zlokalizowanych w tylnich odnóşach. Istnieją takĹźe dowody na to Ĺźe, niektĂłre najbardziej pracowite pszczoły, oprĂłcz tego Ĺźe przynoszą propolis w koszyczkach, transportują takĹźe propolis w Ĺźuwaczkach. 

Tak przetransportowany propolis pszczoły przekazują specjalnej kaście pszczół zajmujących się uszczelnianiem, kitowaniem ścianek lub ramek w ulu. Pszczoły zajmujące się kitowaniem w ulu żuwaczkami rozdrabniają przetransportowany kit bezpośrednio przy miejscu kitowania, oszczędzając tym samym siły i czas.

Jak powstaje propolis – Teoria 2

Istnieje jeszcze inna teoria ktĂłra przykuła naszą uwagę. Otóş w 1907 roku, KĂźstenmacher postawił nową teorią pochodzenia propolisu. Według niego ĹşrĂłdłem prawdziwego propolisu są pyłki kwiatowe spoĹźywane przez pszczoły. Otóş, według tego naukowca balsam powstawał w przedĹźołądku pszczół za sprawą rozkładu pyłkĂłw kwiatowych, ktĂłrych pszczoły uĹźywają do karmienia larw. Miał być on efektem “odbijania się” za kaĹźdym razem kiedy pszczoły konsumowały pyłek. Jego głównym załoĹźeniem było iĹź, zawarte w pyłku substancje smoliste są wydzielane przez pszczoły w trakcie trawienia pyłkĂłw. Teoria ta jednak jest wątpliwa, poniewaĹź na na podstawie badań wykonanych w latach 70 przez S.A. Poprawko i współpracownikĂłw, pyłek i propolis podczas wielokrotnych badań róşniły się od siebie składem.

 

Nie negujemy żadnej z powyższych teorii ponieważ w pszczelarstwie nadal jest jeszcze wiele do odkrycia i następne lata mogą przynieść nam rozwiązanie niektórych pytań.  Nie wiem jeszcze dokładnie w jaki sposób pszczoły dają znać zbieraczką o zapotrzebowaniu rodziny w propolis. Ostatnio pojawiły się również informacje o tym że tak naprawdę istnieją 2 rodzaje propolisu. Propolis balsamiczny używany do dezynfekcji komórek pszczelich i drugi propolis używany do uszczelniania i prac konserwatorskich w ulu.  

Wkrótce postaramy się przybliżyć jakie to cenne właściwości zdrowotne propolis ma dla ludzi i jak wypadły testy ekstraktu propolisowego w walce z rakiem!