Świece z wosku pszczelego kontra parafina i stearyna
Kilka słów wprowadzenia
Mamy już jesień a niedługo zawita do naszych domów i zima, chociaż braki śniegu w ostatnich latach wróżą raczej pożegnanie zimy. W na nadchodzące krótkie dni i chłodne wieczory dla poprawienia samopoczucia często zdarza nam się zapalić małą świeczkę, tzw. tealighta czy podelektować się przyjemnym zapachem ś0wiec i zatracić się w płomieniu świecy. Malo kto jednak zastanawia się z czego wykonane są te piękne świeczki, które zachwycają pięknym wyglą dem i przyjemnym zapachem. W tym przypadku przypominamy trochę pszczoły. One też są wabione pięknymi kolorami kwiatów i ich uwodzicielskim zapachem, lecz w odróżnieniu od nas ich zapach to zapach prawdziwych kwiatów, a nie środków niewiadomego pochodzenia.
W tym artykule postaramy się przekazać Wam wiedzę na temat pochodzenia wosku w świecach. Życzymy miłej lektury i udanych wniosków.
Trzy główne materie
Trzema głównymi materiałami, z których tworzy się świece to wosk pszczeli, stearyna i parafina. Postaramy się określić ich pochodzenie? No to herbatka w dłoń i lecimy z lekturą.
Świece z Wosku pszczelego
Wosk pszczeli jest produktem w 100% naturalnym i bezpiecznym. Wytwarzany jest on przez pszczoły w wieku od 10 do 18 dni w gruczole woskowym zastygając na tzw. lustrach woskowych w postaci drobnych łusek.
To wyjątkowe zdjęcie które widzicie obok udało się wybłagać od rosyjskiego pszczelarza, który jedynie nam pozwolił go używać. Możecie zaobserwować to jak powstaje wosk. I tak! W pierwotnej formie jak widać jest biały, a nie żółty. Tak wytworzony wosku, trafia do żuwaczek pszczoły gdzie jest on odpowiednio formowany i w jego skład dodawane są pszczele enzymy, miód oraz po pewnym czasie również propolis.
Wosk pozyskiwany jest przez pszczelarza w różnorodny sposób, lecz najczęściej pozyskuje się go poprzez przetapianie plastów pszczelich które spełniły już swoją rolę w ulu. Do uzyskania wosku używa się wielu urządzeń np: topiarek słonecznych, wytwornic pary lub bardziej zaawansowanych technologicznie maszyn.
Sam wosk pszczeli wykorzystywany jest przez pszczelarzy do produkcji węzy pszczelej używanej w ramkach ulowych. Jednakże ten bardzo cenny surowiec może być również wykorzystany przez pszczelarza do produkcji świec woskowych. W ten prosty sposób pszczelarz może zasilić swoją pasiekę dodatkowymi środkami finansowymi, które może wykorzystać do zakupu uli, odkładów pszczelich lub wielu innych potrzebnych rzeczy w fachu pszczelarskim.
Podczas spalania takiej świecy w domu unosi się zapach miodu i wosku pszczelego, dodatkowo jonizując powietrze i wpływając korzystnie na nasze zdrowie.
Wosk u pszczoły woszczarki – Najedź na obrazek po zoom 😀
Parę faktów od cioci Wikipedii
Jest to mieszanina kwasów organicznych, hydroksykwasów, alkoholi jednohydroksylowych i dwuhydroksylowych, estrów i węglowodorów (alkan hentriakontan stanowi ok. 8-9% wosku pszczelego). W zależności od uwarunkowań genetycznych rodziny pszczelej oraz czynników środowiskowych skład może się nieco zmieniać. W wosku występują między innymi kwas palmitynowy, cerotowy, melisowy, cerylowy, mirycylowy oraz estry kwasu octowego i walerianowego.
W niektórych krajach szczególnie ceniony jest wosk z zasklepin komórek plastrów (ros. i ukr. забрус, zabrus), któremu przypisuje się właściwości antyseptyczne[2].
Historia
Pytanie o pochodzenie wosku w siedzibach pszczoły miodnej zajmowało filozofów i naukowców od tysiącleci. Arystoteles przypuszczał, że wosk pochodzi z kwiatów. To przekonanie przetrwało aż do renesansu. W roku 1744 pojawiła się wzmianka o tym, że pszczoły same produkują wosk (H. C. Hornbostel). Dopiero po upływie prawie 50 lat informacje te zostały potwierdzone (J. Hinter), a w roku 1812 szwajcarski pszczelarz François Huber opublikował swoje spostrzeżenia na ten temat.
Sposób, w jaki pszczoły wydzielają wosk, został dokładniej opisany w roku 1912 (L. Dreyling).
Parafina
Ciekła parafina
Parafina – obecnie najwieksza cześć świec wytwarza się z tego właśnie surowca. Pozyskiwana z ropy naftowej, parafina jest produktem który wszedł powszechnie do stosowania w od połowy XIX wieku. Jest ona stosunkowo tania, lecz coś kosztem czegoś. Ostatnie badania wykazują że świece parafinowe palone w zamkniętych pomieszczeniach, bez obiegu powietrza, wytwarzają szkodliwe i toksyczne substancje jak alkany, alkeny, ketony, toluen czy benzol. Najbardziej jednak musimy zdać sobie sprawę że wiele szkodliwych substancji o których pisaliśmy wcześniej występuje w świecach zarówno bezbarwnych jaki i tych kolorowych. Dla przykładu toluen jest substancją szkodliwą i toksyczną dla ukĹadu oddechowego, krwionośnego, rozrodczego, nerwowego i immunologicznego, nerek , a także wątroby. Obniża zdolność uczenia się. Może wywoływać podrażnienia oczu i w skrajnych przypadkach uszkodzenia mózgu.
Najgroźniejsze zwiazki zawarte w świecach parafinowych | Toksyczność | Właściwości | Wzór sumaryczny |
---|---|---|---|
Toulen | Szkodliwy dla układu oddechowego, krwionośnego, rozrodczego, nerwowego i immunologicznego, nerek i wątroby. Toksyczny dla organizmów wodnych. | Toluen jest bezbarwną cieczą o przyjemnym, intensywnym zapachu. Nie miesza się z wodą , jest natomiast mieszalny z większości rozpuszczalników organicznych. Toluen jest substancją łatwopalną , w postaci płynnej spala się mocnym, silnie kopcący płomieniem | C7H8 |
Benzol | Benzen jest jednym z najbardziej niebezpiecznych pod względem toksycznym rozpuszczalników. Działanie oparów o niskich stężeniach wpływa ujemnie na skład krwi i narządy krwiotwórczo, powoduje uszkodzenie szpiku kostnego. Wysokie stężenie Benzenu działa
narkotycznie. Zatrucia lekkie i przewlekle charakteryzują się zmianami chorobowymi układu krwiotwórczego i krwi, uszkodzeniem wątrowy, nerek, zmniejszeniem odporności na zakażenia, zaburzeniami przemiany materii, ogólnym osłabieniem. Szczególną wrażliwość na benzen wykazują osoby młode oraz kobiety. | Ciecz o ostrym zapachu. Barwa od słomkowozielonej do brunatnej. Jest o łatwopalny i bardzo toksyczny. Jego temperatura wrzenia to 80 do 180 °C | C6H6 |
Oczywiście sytuacje o których piszemy powyżej, mogą się zdarzyć w przypadkach, gdy świec parafinowych używamy codziennie.
Stearyna -alternatywa ???
Stearyna – jest to alternatywa dla parafiny i jednoczenie jej bardziej ekologiczna wersja. Pozyskiwana jest z oleju palmowego lub kokosowego. Może być też wytarzana z tłuszczu zwierzęcego (najczęściej tłuszcz wołowy) W porównaniu do parafiny, świece z takiego materiału nie emitują dwutlenuwęgla do atmosfery i pochodzą ze źródeł odnawialnych. Ale czy napewno? Pozyskiwanie tego surowca ma również minusy. Problem z pozyskiwaniem stearyny polega na tym, że do wytworzenia tego surowca, najpierw potrzeba założyć plantacje z której będzie się pozyskiwało surowiec, a co za tym idzie potrzebne jest do tego miejsce. Pod plantacje palmowca bardzo często wypala się lasy deszczowe. Jakie skutki ma to na tamtejszy ekosystem, każdy z nas może się z łatwością domyślić. W ten sposób ekologiczne świece stają się już nie takie ekologiczne. W moim przekonaniu to trochę nieporozumienie, nazywać ten surowiec ekologicznym, skoro trzeba zniszczyć spore połacie lasów, bo sadzić tam palmowce. Jest to zresztą to samo co kupowanie oleju palmowego, bo jest Eko. Produkty eko jeszcze omówimy jeszcze w innym artykule.
Proces produkcji
Surowcem do otrzymywania mieszanin kwasów tłuszczowych nasyconych i nienasyconych w różnych proporcjach są tłuszcze zwierzęce i oleje roślinne. Procesy przetwarzania tych naturalnych surowców należą do chemii naturalnych związków organicznych, oleochemikaliów. Proces polega na – w pierwszej kolejności – hydrolitycznym rozszczepieniu glicerydów. Produktem rozszczepienia jest mieszanina surowych kwasów tłuszczowych nasyconych i nienasyconych oraz jako produkt uboczny, roztwór wodno-glicerynowy. Pół-produktem są destylowane kwasy tłuszczowe. Otrzymane destylowane kwasy tłuszczowe poddawane są następnie procesowi uwodornienia do stearyny. Jest to proces chemiczny, otrzymana stearyna, jako mieszanina kwasów tłuszczowych w przeważającej ilości nasyconych charakteryzuje się postacią stałą w temperaturze pokojowej.
Stearyna może mieć różny stopień uwodornienia, a więc różny stopień twardości, temperatury topnienia i liczby jodowej, które są podstawowym parametrem ją określającym[1].
Roztwór wodno-glicerynowy można zatężyć do gliceryny o zawartości minimum 80% glicerolu, która nadaje się do dalszego uszlachetnienia.
Mieszanina kwasów jest produktem rozkładu stearyny (estru), który to proces jest metodą otrzymywania czystej gliceryny.
Nasza opinia.
Nasza opinia
Według mnie, po wnikliwym przenalizowaniu wszystkich za i przeciw wniosek jest jeden. Wosk pszczeli i świece z niego wykonywane są bezsprzecznie najlepszym materiałem do produkcji świec. Pochodzą z naturalnych źródeł i co może trafić do osób uważających że pszczoły są w jakiś sposób wykorzystywane do produkcji wosku, możecie spać spokojnie. Pszczoły same z siebie wytwarzają ten fantastyczny produkt, a pszczelarz wycofując ramki z ula, bez pszczół, nie robi im krzywdy. Nie wspominamy już zaletach świec z wosku, o tym że palą się o wiele dłużej niż inne świece, i że nie emitują przykrych zapachów czy tego że do ich wytworzenia nie trzeba wycinać lasów.
Dodatkowo za świecami z wosku pszczelego przemawia jeszcze jeden fakt. To że rodzina pszczela bierze udział w koewolucji roślin i pozwala im się rozwijać. Nie ma chyba nic bardziej naturalnego niż przyroda sama dbająca o siebie w cudownym tańcu wspólnych zależności. Nie bójmy się więc zainwestować paru złoty więcej w świece z wosku pszczelego, które zapewne ma Wasz lokalny pszczelarz.